Da li se mijelom može lečiti?

Da. Lečenje mijeloma može biti veoma efikasno, odnosno bolest se može kontrolisati, simptomi i komplikacije ublažiti, a samim tim i životni vek produžiti. Nažalost, mijelom je trenutno neizlečiva vrsta malignog oboljenja.

Mijelom je maligno oboljenje koje se vraća i smiruje (relapsno-remitentni rak). To znači da postoje periodi kada izaziva simptome i/ili komplikacije i treba da se leči, nakon čega slede periodi remisije ili mirovanja kada mijelom ne izaziva simptome i ne zahteva lečenje.  Saznajte više o lečenju mijeloma.

 

Lečenje mijeloma

Saznajte više o različitim vrstama tretmana koji postoje za mijelom. Vrsta tretmana zavisiće od brojnih faktora, kao što su faza bolesti i simptomi.

Lečenje mijeloma može biti veoma efikasno, odnosno, bolest se može kontrolisati, simptomi ublažiti i kvalitet života poboljšati. Nažalost, mijelom je trenutno neizlečivi (terminalni) oblik raka.

Generalno, tretmani se primenjuju da bi se:

  • nivo mijeloma smanjio koliko god je to moguće,
  • mijelom kontrolisao što je duže moguće,
  • mijelom kontrolisao u slučaju da se vrati (relaps),
  • ublažili simptomi i komplikacije koje mijelom izaziva,
  • poboljšao kvalitet života,
  • produžio životni vek.

Mijelom se razlikuje od osobe do osobe, a samim tim i lečenje.

Početno lečenje mijeloma

Na ovoj stranici ćete pronaći informacije o tome šta možete očekivati od početnog lečenja mijeloma, poznatog i kao prva linija odbrane.

Da li ću odmah morati da počnem da se lečim?

Neće svako kome je dijagnostikovan mijelom morati odmah da započne lečenje. Vreme lečenja zavisiće od rezultata različitih testova i istraživanja, kao i od simptoma koje imate.

Šta obuhvata lečenje?

Lečenje mijeloma se skoro uvek izvodi kombinacijom lekova. Lekovi se daju tokom nekoliko nedelja, nakon čega može, ali ne mora da usledi period odmora. Ovaj obrazac čini jedan ciklus lečenja, a serija ciklusa lečenja naziva se plan lečenja.

Vaš lekar može celokupno lečenje zvati „hemioterapijom“ da sve bude što jednostavnije. U stvari, kombinacije tretmana se obično sastoje od dve ili tri različite vrste lekova koji dobro deluju zajedno. To može obuhvatati lekove za hemioterapiju mijeloma, steroide i druge vrste lekova protiv mijeloma.

Kako će izgledati lečenje?

Vaš lekar specijalista (hematolog) određuje konkretan tretman kojim će se mijelom lečiti kod vas. Doktori će sa vama razgovarati o svim opcijama i zajedno ćete odlučiti šta vam najviše odgovara. 

Za uspešno lečenje multiplog mijeloma, veći broj protokola koristi kombinacije lekova različitih mehanizama delovanja, najčešće uz dodatak kortikosteroida (deksametazona). Veliki broj kombinacija su sa najnovijim lekovima, a neke se nalaze i u završnim fazama kliničkih istraživanja, koja kod nas nisu dostupna, a za obolele su od životne važnosti. Multipli mijelom je bolest koja se vraća nakon nekog perioda mirovanja, koji može biti duži ili kraći, a kod nekih i više od decenije. Svaka nova terapija pruža dodatnu mogućnost lečenja i nove remisije (mirovanje bolesti). Upravo zato i Udruženje se zalaže za mogućnost učestvovanja u kliničkim istraživanjima. 

Do pre 20 godina najčešće primenjivani vidovi lečenja multiplog mijeloma su bile različite vrste citotoksične terapije, kortikosteroidi, visokodozna hemioterapija praćena transplantacijom matičnih ćelija kostne srži. Poslednjih dvadeset godina dolazi do revolucionarnog napretka u lečenju multiplog mijeloma uvođenjem novih lekova, kao što su imunomodulatorni (talidomid, lenalidomid, pomalidomid), inhibitori proteazoma (bortezomib, karfilzomib, iksazomib), a od 2015. godine počinje novo poglavlje u lečenju multiplog mijeloma uvođenjem imunološke terapije monoklonskim antitelima (daratumumab, isatuksimab, elotuzumab). Napredak u kliničkim istraživanjima u poslednje 4 godine doveo je do odobravanja novih modela i načina lečenja multiplog mijeloma od strane EMA-e (evropske agencije za lekove) kao što su CAR-T ćelije (Abecma, Carvykti) i bispecifična antitela (teklistamab, talkvetamab, elranatamab).

Evo nekih od najčešće korišćenih kombinacija za početni tretman:

  • Daratumumab (Darzalex®), bortezomib (Velcade®), talidomid i deksametazon (poznat kao DVTD)
  • Daratumumab (Darzalex®), lenalidomid (Revlimid®) i deksametazon
  • Bortezomib (Velcade®), talidomid i deksametazon (poznat kao VTD)
  • Bortezomib (Velcade®), ciklofosfamid i deksametazon (poznat kao VCD)
  • Lenalidomid (Revlimid®) i deksametazon
  • Melfalan, prednizon i talidomid (poznat kao MPT)
  • Ciklofosfamid, talidomid i deksametazon (poznat kao CTD)
  • Neka drugačija kombinacija koja se daje u toku kliničkog ispitivanja. Saznajte više o kliničkim ispitivanjima i novim lekovima

Početni tok lečenja obično traje četiri do šest meseci. Nakon ovoga, neki pacijenti mogu da nastave terapiju visokim dozama i transplantacijom matičnih ćelija.

Šta je terapija visokim dozama i transplantacija matičnih ćelija?

Za mlađe i/ili izdržljivije pacijente sa mijelomom, transplantacija matičnih ćelija može se preporučiti nakon početnog tretmana. Transplantacija matičnih ćelija je intenzivniji tretman koji uključuje nekoliko koraka.

U ovom postupku koristi se jača doza hemioterapije od uobičajene da bi se uklonilo što je moguće više ćelija mijeloma iz koštane srži. Nažalost, ovim se uništavaju i zdrave ćelije, i da bi se obnovila koštana srž daju vam se matične ćelije koje se razmnožavaju i ponovo je izgrađuju.

Obično će se vaše sopstvene matične ćelije prikupiti pre davanja visoke doze hemioterapije koje će vam zatim biti vraćene. Saznajte više o tome šta je transplantacija matičnih ćelija čitajući naš Vodič za terapiju visokim dozama i transplantaciju autolognih matičnih ćelija.

Za mali broj mlađih pacijenata može se razmotriti alogena transplantacija matičnih ćelija korišćenjem matičnih ćelija od donatora. Saznajte više u našem informativnom listu.

Pomoćni tretmani

Takođe vam može biti propisan drugi tretman kako biste sprečili ili kontrolisali potencijalne neželjene efekte lečenja. Možda ćete dobiti i drugi tretman koji će vam pomoći kod simptoma i komplikacija mijeloma. 

Kako ćete znati da li tretman deluje?

Redovno ćete biti testirani da bi se utvrdilo kako reagujete na lečenje. To su testovi različite vrste ali generalno je reč o redovnim testovima krvi i/ili urina, i povremenim snimanjima ili ispitivanjima koštane srži.

Znaci koji pokazuju da tretman deluje:

  • pad nivoa paraproteina ili nivoa lakih lanaca,
  • poboljšanje simptoma i/ili komplikacija kao što su bol u kostima, anemija i funkcija bubrega,
  • smanjenje broja ćelija mijeloma u koštanoj srži,
  • poboljšanje opšteg zdravlja.

Šta se dešava ako tretman nema dejstvo?

  • Ne reaguje svaki pacijent dobro na isti tretman. Refraktorni, otporni, mijelom je mijelom koji ne reaguje na lečenje.
  • Međutim, postoji veliki broj različitih opcija lečenja mijeloma. Mnogi lekovi koji se koriste za lečenje mijeloma deluju na različite načine, pa čak i ako pacijent ne reaguje dobro na jednu kombinaciju tretmana, to ne mora nužno da znači da neće reagovati na drugu kombinaciju. Saznajte više o lečenju relapsa mijeloma.

 

Postoji mnogo različitih tretmana za mijelom sa različitim opcijama koje se mogu primeniti pri svakom relapsu. Ljudi sa mijelomom mogu veoma različito da reaguju na tretmane, tako da je od vitalnog značaja da pacijenti imaju različite opcije na raspolaganju. Saznajte više o tome kako radimo na tome da pacijentima omogućimo pristup najnovijim tretmanima.

Politika i pristup tretmanima

Omogućavanje da se čuje glas pacijenata sa mijelomom je u središtu našeg celokupnog zagovaračkog rada.

Podrška pacijentima kroz javno zagovaranje

Pacijenti sa mijelomom i njihovi negovatelji su naš glavni prioritet. Zalažemo se za pristup novim tretmanima koji mogu pomoći pacijentima da žive duže i sa boljim kvalitetom života, kao i da se ponašamo kao zagovornici prava pacijenata kada se susrećemo sa donosiocima odluka, kao što su političari ili lica na visokom funkcijama.

Zahvaljujući našem radu dostignuta je najveća stopa preživljavanja od bilo kog raka u Velikoj Britaniji.
Evo kako omogućavamo da se vaš glas čuje.

Pristup najboljim tretmanima

Radimo sa pacijentima, lekarima (srpska mijelomska grupa (https://www.smg.rs/srb/), udruženje hematologa (https://udruzenjehematologasrbije.com/), farmaceutskom industrijom (INOVIA https://inovia.rs/homepage/ ) i telima za odobravanje lekova kao što je  Ministarstvo/Fond https://www.rfzo.rs/, MPE i MMF. 

Za sva relevantna pitanja u domenu mijeloma, a vezana su za situaciju na evropskom tržištu i stručnoj javnosti, sarađujemo preko naše krovne organizacije MPE (https://www.mpeurope.org/) kao i drugim relevantnim udruženjima kako u regionu, tako i u drugim delovima sveta………a sve u cilju obezbeđivanja najboljih mogućih tretmana za naše pacijente.

Sarađujemo sa Republičkim stručnim komisijama u okviru Ministarstva zdravlja link: https://www.zdravlje.gov.rs/

U okviru Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje (RFZO), link: https://www.rfzo.rs/  sarađujemo sa rukovodećim organima i donosiocima odluka, kao i sa Centralnom komisijom za lekove (CKL) po potrebi.

Razvoj javne politike

Kada je u pitanju uticaj na politiku, bavimo se sledećim ključnim oblastima:

  • poboljšanje dijagnoze i smanjenje nejednakosti,
  • pristup lečenju,
  • cene lekova,
  • strategije za rak i početak primene,
  • okruženje za istraživanje mijeloma,
  • podaci iz „stvarnog sveta“ iz tretmana i rezultata.

Izrađujemo dokumente i izveštaje kako bismo prikazali informacije potrebne za donošenje strategija u zdravstvu.

Svojim glasom

Zajednički nastupamo i radimo sa zajednicom koja je zainteresovana za mijelom kako bismo doneli pozitivne promene. Tražimo mogućnosti za pacijente sa mijelomom da se njihov glas čuje – od koncepta kliničkog ispitivanja ili pojavljivanja u medijima, do direktnog obraćanja donosiocima odluka kako bi došlo do promena. Takođe radimo u partnerstvu sa širokim spektrom drugih dobrotvornih organizacija za rak kao članovi koalicija koje organizuju kampanje.